شما به چه بررسی‌ها و آزمایش‌های پزشکی نیاز دارید؟ فصل اول

شما به چه بررسی‌ها و آزمایش‌های پزشکی نیاز دارید ؟ (فصل اول )                                                                               

بسیاری از بیماریها به کندی پیشرفت میکنند و زمانی علائم انها ظاهر می شوند که دیگر کار از کار گذشته است.

اما خوشبختانه به کمک برخی بررسی‌ها و آزمایش‌ها می‌توان قبل از اینکه خیلی دیر شود بعضی از بیماری‌ها را شناسایی کرد. مثلا“‌تشخیص کم کاری غده تیروئید در یک نوزاد و درمان به موقع آن از عقب ماندگی ذهنی کودک جلوگیری می‌کند. به علاوه می‌توان عوامل خطر (ریسک فاکتورها) را در برخی بیماری‌ها شناسایی نمود و قبل از اینکه موجب بیماری شوند نسبت به کنترل آنها اقدام کرد.

مثال بارز در این زمینه چربی‌های خون هستند. افزایش چربی‌های خون یکی از مهم‌ترین عوامل گرفتگی رگهای قلبی محسوب می‌شود، که اگر زود تشخیص داده شود می‌توان با کنترل آنها از بروز گرفتگی عروق و سکته‌های قلبی و مغزی پیشگیری نمود.

 

اما آیا نوع و فواصل انجام این بررسی‌ها و آزمایش‌ها در همه افراد یکسان و یکنواخت است؟ البته که اینطور نیست. نکته مهم این است که آزمایش‌ها و بررسی‌های لازم در سنین مختلف و نیز در دو جنس زن و مرد تفاوت‌های زیادی با هم دارند. به همین دلیل آزمایش‌ها و ارزیابی‌های لازم در هر دو جنس را براساس طبقه‌بندی زیر بررسی می‌کنیم :

( دوران نوزادی و شیرخوارگی (۲- ۰ سالگی*

( دوران کودکی و نوجوانی (۱۲-۲ سالگی*

       دوران جوانی و میانسالی*

   سنین پس از ۵۰ سالگی*

*پیش از ازدواج

دوران نوزادی و شیر خوارگی :

دوران نوزادی از بدو تولد تا پایان یک ماهگی و دوران شیرخوارگی از پایان یک ماهگی تا 24 ماهگی را شامل می شود.

آزمایش های ضروری در این دوران برای بررسی گروهی از بیماری های متابولیک در نوزادان ( تعدادی از اختلالات سوخت و ساز مادرزادی ) ، اختلالات هورمونی و بیماری های خونی به کار می رود که در صورت تشخیص به موقع می توان از بروز آنها جلوگیری کرد و یا در برخی موارد از شدت آنها کاست.

مهمترین این بیماریها و آزمایشهای ضروری مربوط به آنها عبارتند از :

کم کاری مادر زادی تیروئید : حداقل باید آزمایش TSH انجام شود ، اما برخی معتقدند که بهتر است مجموعه T4,T3 ,TSH همزمان انجام پذیرد.

فنیل کتونوری (PKU ) : با تعیین فنیل آلانین سرم و ادرار

بیماری شربت افرا : با جستجوی اسید های آمینه خاص در ادرار 

بیماری فاویسم: ( حساسیت به باقلا ، نفتالین و ترکیبات مشابه و برخی دارو ها ) : با اندازه گیری آنزیم مربوط در خون نوزاد

رشد مادرزادی بیش از حد قشر غدد فوق کلیوی

اهمیت این بیماریها در این است که اگر به موقع تشخیص داده نشوند باعث بروز عوارض شدیدی از جمله عقب ماندگی ذهنی ، صدمات جبران ناپذیر به دیگر اعضای بدن و به ندرت مرگ می شوند . خوشبختانه امروز با بهره گیری از تستهای ازمایشگاهی که به تست های غربالگری نوزادان معروفند ، تنها با گرفتن مقدار کمی خون از نوزاد می توان این تستها را انجام داد . عموما این آزمایشها در دو مرحله انجام می شوند . مرحله اول در 24 ساعت نخست پس از تولد و مرحله دوم معمولا دو هفته پس از تولد صورت می گیرد . در صورت مثبت شدن و تأیید آنها با انجام آزمایشهای تکمیلی دیگر ، پزشک معالج با توصیه های غذایی و دارویی از بروز عوارض در نوزاد جلوگیری می کند .

نکته حائز اهمیت در مورد این اختلالات این است که برخی  از نوزادان علیرغم داشتن ظاهر کاملاً طبیعی ( در بدو تولد ) ممکن است دچار این بیماریها باشند لذا ضرورت دارد تا این آزمایشها بر روی تمام نوزادان حتی آنهایی که

ظاهراً سالم نظر میرسند انجام شود .                                                                                                                                                                                                                                        

دوران کودکی (2-12 سال):

کودکان 2-6 ساله

*حداقل سالی یک بار باید کودک از نظر قد ، وزن ، بینایی  و شنوایی تحت بررسی قرار گیرد

*فشار خون کودک باید از 3 سالگی به بعد تحت نظر متخصص کودکان کنترل شود

*شمارش گلبول های خونی (CBC) و اندازه گیری هموگلوبین برای تعیین کم خونی در 3 سالگی و نیز معاینه دندانها در این سن توصیه میشود.

کودکان 7-12 ساله

*در  7 و 9 و12 سالگی اندازه گیری فشار خون ، قد ، وزن ، و بررسی بینایی و شنوایی توصیه میشود.

*در صورتی که پزشک معالح کودک شما در بررسی های خود به مورد خاصی برخورد کند برای او آزمایشهای تکمیلی دیگری را درخواست خواهد کرد.